Tamiflu là thuốc gì?
Tamiflu là thuốc điều trị cúm A
Tamiflu (Oseltamivir) là một thuốc điều trị cúm nổi tiếng của Roche và có giá cả không hề rẻ trên thị trường. Thuốc hoạt động theo cơ chế ức chế một enzyme của virus có tên là neuraminidase, ngăn chặn virus thoát ra khỏi tế bào nhiễm và lây nhiễm cho các tế bào lành. Tuy nhiên, đó chỉ là trên lý thuyết, còn trên thực tế thuốc có tác dụng thực sự hay không?
Bệnh giống như cúm đã càn quét qua cả nước Mỹ vào cuối năm 2012 và Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đã báo cáo rằng hầu hết các khu vực trên nước Mỹ đều có tỷ suất mắc bệnh cao.
Những căn bệnh này còn hơn cả khó chịu – chúng có thể gây ra các biến chứng đe dọa tính mạng. Lo lắng về các biến chứng khiến nhiều người muốn chuẩn bị thuốc để được điều trị. Tác giả bài viết này có một người bạn đã từng dự trữ Tamiflu, một thuốc kháng virus được tiếp thị bởi Roche, nó được chuẩn bị để bảo vệ bạn bè và gia đình của anh ta. Anh ta không hề đơn độc. Hoa Kỳ thực sự đã dự trữ 1.5 tỷ USD thuốc trước khi dịch cúm toàn cầu bùng phát và trong khi vaccine đang được chuẩn bị.
Vấn đề là chúng ta thực sự biết rất ít về hiệu quả và sự an toàn của Tamiflu – và Roche không sẵn sàng chia sẻ tất cả các dữ liệu liên quan mà họ có. Năm 2012, nhóm Cochrane dành thời gian cho việc tổng hợp bằng chứng và đưa ra các đánh giá về các can thiệp y tế, cập nhật đánh giá của họ về các nghiên cứu Tamiflu. Nếu bạn quan tâm đặc biệt đến Tamiflu, thì dưới đây là 5 điều bạn nên biết từ báo cáo của họ.
5 điều cần biết về Tamiflu trước khi sử dụng
Kết quả thử nghiệm lâm sàng
Kết quả thử nghiệm Tamiflu
Nhà sản xuất thuốc đã tài trợ cho tất cả các thử nghiệm và các nhà đánh giá đã tìm thấy bằng chứng về sự công bố và báo cáo sai lệch. Với rất nhiều nguy cơ, không có thử nghiệm đối chứng giả dược tiến cứu nào được thực hiện bởi một nguồn tài trợ độc lập. Các thử nghiệm công nghiệp có thể được tiến hành tốt, nhưng có nhiều tình huống thiếu độc lập đã ảnh hưởng đến cách nghiên cứu được thiết kế và kết quả được công bố. Ít nhất, điều đáng chú ý là có lẽ chúng được thiết kế để có cơ hội thể hiện lợi ích của mình tốt nhất. Và rằng các nhà đánh giá đã quan tâm về việc liệu tất cả các thông tin đã được phát hành hay chưa. Ngoài ra, các chuyên gia tìm thấy bằng chứng báo cáo sai lệch. Theo Tom Jefferson, một trong những tác giả của nghiên cứu Cochrane: 60% dữ liệu ngẫu nhiên từ các thử nghiệm điều trị bằng Tamiflu (tức là ở những người có triệu chứng bệnh giống cúm) chưa bao giờ được công bố kể cả thử nghiệm lớn nhất từng được thực hiện (đã được thực hiện ở Mỹ).
Tamiflu không làm giảm nguy cơ nhập viện
Các nghiên cứu không cho thấy Tamiflu làm giảm nguy cơ nhập viện. Một trong những lý do khiến mọi người có thể dùng thuốc kháng virus là để ngăn ngừa bệnh tiến triển đến mức họ cần phải nhập viện. Thật không may, không có bằng chứng cho thấy thuốc mang lại lợi ích đó.
Tính an toàn của Tamiflu
Tính an toàn của Tamiflu trên trẻ em
Các nghiên cứu không đủ khả năng để xác định tác dụng của Tamiflu trên các biến chứng. Mặc dù thuốc không làm giảm nhập viện, một số người có thể nghĩ rằng nó sẽ ngăn ngừa các biến chứng ít nghiêm trọng hơn. Thật không may, các nhà đánh giá nhận thấy rằng những hạn chế trong việc thiết kế các thử nghiệm, cách tiến hành chúng và cách chúng được báo cáo đã loại bỏ mọi kết luận về tác dụng của thuốc trên các biến chứng. Hy vọng rằng Tamiflu có thể làm giảm các biến chứng sẽ là một bước nhảy vọt về niềm tin hiện không được hỗ trợ bởi các bằng chứng có sẵn. Bạn cũng nên biết rằng FDA yêu cầu Roche phải in trên nhãn: “Tamiflu không cho thấy khả năng ngăn ngừa các biến chứng như vậy [nhiễm trùng vi khuẩn nghiêm trọng].”
Tamiflu có làm giảm nguy cơ lây truyền virus không?
Các nghiên cứu không đủ để xác định liệu Tamiflu có làm giảm lây truyền virus hay không. Cùng một câu chuyện. Một số người có thể kê đơn thuốc để ngăn chặn sự lây lan của virus. Các chuyên gia đánh giá đơn giản nói rằng với những thông tin họ có sẵn là gì, họ không thể đánh giá tác dụng của thuốc đối với việc lây truyền bệnh. Tác giả bài báo đã hỏi Peter Doshi, một trong những tác giả của báo cáo của Cochrane về vấn đề lây truyền này và đây là những gì ông viết: “Các thử nghiệm dự phòng của Roche không được thiết kế để trả lời câu hỏi về lây truyền. Các thử nghiệm dự phòng – và sự chấp thuận của FDA với Tamiflu cho điều trị dự phòng – dựa trên khả năng làm giảm nguy cơ mắc bệnh cúm có triệu chứng đã được chứng minh của nó. (Nhưng vì chúng tôi không biết gì về nhiễm cúm không triệu chứng, chúng tôi không thể nói bất cứ điều gì về việc Tamiflu có làm giảm lây truyền virus trong thực tế hay không.)”
Tamiflu làm giảm thời gian của các triệu chứng bệnh
Việc sử dụng Tamiflu đã làm giảm thời gian của các triệu chứng khoảng một ngày. Các nhà đánh giá đã tìm thấy 5 nghiên cứu đánh giá tác dụng của Tamiflu đối với thời gian của triệu chứng. Các phát hiện của họ khá nhất quán – mặc dù thời gian của các triệu chứng thay đổi khá nhiều trong các nghiên cứu.
Sau khi tiến hành đánh giá này, các nhà đánh giá cảm thấy rằng họ cần truy cập nhiều thông tin hơn để đưa ra kết luận chắc chắn về thuốc. Họ yêu cầu Roche báo cáo nghiên cứu lâm sàng đầy đủ, với các giao thức nghiên cứu, kế hoạch phân tích báo cáo, kế hoạch phân tích thống kê và dữ liệu từng cá nhân bệnh nhân để tất cả họ có thể xác định đầy đủ hơn những gì có thể kết luận từ các nghiên cứu. Thật không may, Roche đã không tuân theo.
Mọi người phải đối mặt với các quyết định hàng ngày về loại thuốc này – và hơn bao giờ hết trong mùa cúm – vì vậy có vẻ hợp lý khi công ty sẽ chia sẻ tất cả những gì họ biết về thuốc.
Thật không may, công ty đã không tuân theo. Vẫn còn sự không chắc chắn đáng kể về việc thuốc này có đáng dùng hay không. Trong khi đó, điều đáng để hỏi là tại sao họ không sẵn lòng chia sẻ thông tin họ có? Và các bác sĩ có nên tiếp tục kê đơn thuốc khi một số thông tin quan trọng có khả năng đang bị che giấu?
Tài liệu tham khảo
Harlan Krumholz, The Myth of Tamiflu: 5 Things You Should Know,
